Perfüzyonist Kimdir sorusuna cevaben kalp ameliyatları ile damar operasyonları sırasında, ameliyatlar sırasında kalp ile akciğere bağlanan makineyi kullanan kişiye denir. Teknik açıdan ekstrakorporeal dolaşım sistemi yönetimi ile sorumlu profesyonel bir sağlık lisansiyeri olarak görev yapan sağlık görevlisidir. Perfüzyonistlik mesleği dünyanın birçok ülkesinde dahi profesyonel sağlık çalışanı olarak yeterli eğitimi alamadığı ve mesleki olarak ünvan edinemediği bir meslektir.
Perfüzyon Nedir?
Perfüzyon bir çözeltinin inranül, sonda veya iğne ile damar yolu ile kana akıtılma işlemidir. Bu çözeltilerin perfüzyonu Reanimasyonda, anestezide ve işleminde kullanılan ilaçları vermek işi ve bu ‘dolaşımı işleyişini sağlama’ görevi vardır. Hidroeloektrolit kan dengesinin yeniden kurulmasında ve etken maddelerin damar yolu ile vücuda girmesinde aktif rol oynamaktadır. Özellikle ağızdan alınan besinlerin etki göstermediği, sakıncalı ve yetersiz kaldığı noktalarda yağ, şeker, protein ve vitaminlerin bünyeye perfüzyon yöntemi ile girişini sağlar. Perfüzyon nedir ne iş yapar?
Türkiye’de Perfüzyonist Mesleği
Tıp Dünyasında son yıllarda Kalp ve damar cerrahisi, kalp hastalıkları bölümlerinde özellikle perfüzyonist bölümü olan 4 yıllık üniversiteler altında bir çok fakülte bulunmaktadır. Son dönemlerde Türkiye’de de ilgili Tıp Fakültelerinde Perfüzyon Bölümleri oldukça rağbet görmektedir. Ülkemizde perfüzyonist ihtiyacı git gide artarken ilgili bölümlerden mezun olan öğrenci sayısı da gün be gün artmaktadır. Perfüzyonist bölümü olarak Medipol üniversitesi perfüzyon yüksek lisans gibi bir çok üniversite fakültelerinde perfüzyon sıralama 4 yıllık olarak yer almaktadır.
Türkiye’de büyük bir iş fırsatları, perfüzyon lisans programları ve perfüzyon yüksek lisans programı altında verilen eğitimler sonucu perfüzyon bölümü mezunları olduça fazla sayıdadır. Ülkemizde çok yaşanan kalp hastalıklarındaki artışlar ve buna paralel gelişen teknoloji ile perfüzyon teknolojisi de gelişecek ve böylece perfüzyonistlere de yeni roller biçecektir. Türkiyede perfüzyonistlik mesleği de diğer meslekler gibi belirli yasal düzenlenmiştir. Sadece meslek yasası şartlarını yerine getirebilenler perfüzyonist yetkisi ile ilgili alanlarda çalışabilecekleri belirlenmiştir.
Türkiye’deki kanunlarda perfüzyonistlik mesleği 1219 sayılı Kanunda;
Perfüzyonist, perfüzyon alanında lisans eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun veya diğer lisans eğitimleri üzerine perfüzyon alanında yüksek lisans yapan; kalp ve/veya büyük damarlarda yapılacak müdahalelerde ilgili uzman tabipler gözetiminde kalp akciğer makinesini kullanarak beden dışı kan dolaşımını yöneten sağlık meslek mensubudur denmiştir. 22 Mayıs 2014 tarihli Sağlık Bakanlığı sağlık meslek mensupları ile sağlık hizmetlerinde çalışan diğer meslek mensuplarının iş ve görev tanımlarına dair yönetmelik altında da perfüzyon dalında iş görecek olan Perfüzyonistler bu şekilde kanunlarca sınırları ve iş yapış kuralları belirlenmiştir.
Perfüzyonist Nasıl Olunur?
Perfüzyonist olmak için eskiden usta çırak ilişkisi yeterliydi ancak 2011 yılından itibaren, Perfüzyonist olmak isteyen kişilerin; üniversite mezunu olması gerektiğine dair bir yasa çıkarıldı. Bu tarihten itibaren gerekli eğitimleri ve sertifikaları almayan kişilerin bu mesleği gerçekleştirmesi mümkün değil. Perfüzyonist mesleğini edinmek için belirli sınavların geçilmesi ve bir takım eğitimlerde yeterlilik gösterilmesi gerekmektedir. Özellikle perfüzyon teknikerliği için iki ayrı teknik sunulmuştur ve perfüzyon teknikleri eğitimi .
Perfüzyonist olmak için 2 yöntem vardır.
- Yöntem:
- Lise mezunu olmak,
- YGS sınavında 2. puan türünden gerekli olan puanı almak,
- Sınav sonucunda Perfüzyon Teknikleri bölümlerinden birine yerleşmek,
- Ön lisans eğitimini tamamlamak,
- Lisans eğitiminin ardından gerekli staj ve sınavları başarı ile tamamlayarak devlet ya da özel kuruluşlarda çalışmaya başlamak için gereklilikleri yerine getirmek. (Devlet hastanesinde çalışmak isteyen kişilerin KPSS’den gerekli puanı alarak atanması gerekmektedir. Özel sektörde çalışmak isteyen kişilerin ise başvurdukları hastanenin kendilerinden istediklerini yapması gerekir.)
- Yöntem: 4 yıllık bir lisans bölümü mezunu iseniz, 4 yıllık eğitim süresine sahip olan bir Perfüzyon Teknikeri bölümünden yüksek lisans yapabilir ve bu şekilde de Perfüzyonist olmaya hak kazanabilirsiniz.
Perfüzyonist Kimler Olabilir?
Gerekli eğitimleri alan kişilerin Perfüzyonist olması son derece kolaydır ancak Perfüzyonist olarak görev alan kişilerde bir takım kriterlerin bulunması gerekmektedir. Perfüzyon bölümü nedir? ve Perfüzyonist kaç yıllık gibi sorularda bu kişilerin neler yapabilecekleri ve özellikleri aşağıda listelenmiştir.
Perfüzyonist mesleğini icra edecek kişilerin;
- Kan görmeye dayanıklı kişilerin bu meslekte olması şarttır.
- Hızlı karar verebilen ve soğuk kanlı bir yapıları olmalıdır.
- Prensip sahibi ve planlı olması gereklidir.
- Stresli ortamlarda çalışabilecek kişiler olması gereklidir.
- Ekip çalışmasına uygun kişiler olması gereklidir.
- Teknolojiden anlayan kişiler olması önemlidir.
- Ayrıntıcı ve detayları iyi inceleyen kişiler olması gerekir.
- El becerisi olması da son derece önemlidir.
Perfüzyonist’in Görevleri Nelerdir?
Perfüzyonist olarak çalışacak olan kişilerin;
- Olağan üstü hallere her daim hazır olması gereklidir.
- Açık kalp ameliyatları ve damar ameliyatları hızlı bir şekilde karar verilip yapılması gereken ameliyatlar olduğu için bu mesleği yapacak kişinin 24 saatlik dilim içinde her an işinin başında olması gerekebilir. Memur gibi mesaili çalışmak isteyen kişiler için bu meslek doğru bir meslek değildir.
- Hastane ortamı oldukça gergin ve hızlı koordine olunması gereken ortamlar olduğu için bu kişilerin çoğu zaman yoğun bir stres altında çalıştıkları da bilinmektedir.
- Bu kişilerin sürekli olarak değişen teknoloji sonucunda yeni çıkan ameliyat aletlerini yakından tanıması ve eğitimlerini alması gerektiği için her zaman yeni eğitimler aldığı gözlemlenebilir.
- Parfüztyonist olarak çalışan kişiler aynı zamanda cerrahi müdahale sırasında, cerrah ile anestezi uzmanına da gerekli olması halinde yardımcı olmakla yükümlüdür.
- İzole organ ve ekstremite perfüzyonunun yapılmasını ve eğer gerekiyorsa donör doku ve organların korunmasında
yardımcı olmak. - Kalp ve akciğer makinesini, Ekstrakorporeal membran oksijenasyon cihazını, Ventriküler destek cihazlarını yönetmek.
- Kardiyopulmoner bypass ve ekstrakorporeal dolaşım esnasında;
• Hastanın fizyolojik parametrelerini değerlendirmek ve
gerekli girişimlerde bulunmak
• Kan gazları ve kan biyokimyası sonuçlarını
değerlendirmek ve gerekli girişimlerde bulunmak
• Antikoagülasyonu takip etmek ve gerekli girişimlerde
bulunmak
• Hemofiltrasyon-ultrafiltrasyon uygulamalarını
yapmak.
• Aferez uygulamasını yapmak
• Miyokard koruması için kardiyopleji uygulamasını
yapmak
• Hipotermi, hipertermi uygulamalarını ve vücut sıcaklığı
düzenlemesi yapmak.
• Ekstrakorporeal dolaşım ekipmanı üzerinden kan ve
kan ürünlerinin transfüzyonunu yapmak
• Ekstrakorporeal dolaşım ekipmanı üzerinden gerekli
ilaç ve tıbbi ajanların uygulamasını yapmak.
Perfüzyonist Nerede İş Bulur?
Perfüzyonist; açık kalp ameliyatlarının ve damar ameliyatlarının en önemli unsurlarından biri olduğu için sürekli olarak ihtiyaç duyulan bir meslek türüdür. Bu tarz ameliyatların gerçekleştirildiği özel ve kamu kuruluşlarında Perfüzyonist olarak iş bulmak son derece kolaydır.
